Indonesië informatie

Met ruim 260 miljoen inwoners is Indonesië het op drie na grootste land ter wereld qua bevolkingsaantal. Het spreekt voor zich dat er bij een groep van zo veel mensen, verspreid over een enorm gebied van duizenden eilanden, niet kan worden gesproken over één taal of cultuur. De officiële taal van het land is bijvoorbeeld het Indonesisch, maar er zijn meer Indonesiërs die als moedertaal Javaans of Soendanees spreken dan Indonesisch. Daarnaast zijn er nog tientallen talen, zoals Madoerees, Minangkabaus, Atjees, Sasak en Balinees, die door verschillende bevolkingsgroepen worden gesproken.

Net als de variatie aan talen, kent Indonesië een grote diversiteit in culturen en mensen. Ongeveer de helft van de Indonesiërs leeft op het eiland Java – andere belangrijke eilanden zijn Sumatra, Kalimantan, Sulawesi, Papua en Bali. De overige eilanden (ruim 17.000) zijn voor het grootste deel onbewoond of dunbevolkt. In afgelegen gebieden van het land leven bovendien enkele inheemse volkeren die een traditionele leefwijze aanhangen.

De diversiteit in etniciteit onder de Indonesische bevolking is terug te zien in traditionele muziek, dans, kunst en architectuur van het land. Deze culturele uitingen variëren enorm tussen de verschillende regio's. West-Java is bijvoorbeeld de geboorteplaats van de angkloeng, een traditioneel muziekinstrument gemaakt van bamboe. De indrukwekkende dans Saman, waarbij een groep dansers snelle gesynchroniseerde handbewegingen maakt, is ontstaan in de provincie Atjeh in het noorden van Sumatra. Het bergachtige zuiden van Sulawesi is de woonplaats van het inheemse Toraja-volk, een etnische groep die zich kenmerkt door unieke bouwstijlen en uitgebreide begrafenissen.

Wie Indonesië echt wil leren kennen, zal dus een beetje moeten proeven van alle verschillende culturele uitingen en tradities die in het land samenkomen. En waar verder van geproefd moet worden, is natuurlijk de Indonesische keuken. De in Nederland populaire gerechten zoals rendang, saté, nasi goreng en gado-gado zijn het resultaat van vele eeuwen aan inheemse en internationale invloeden. Deze culinaire traktaties – vol lokale kruiden en ingrediënten – zijn een essentieel onderdeel van de Indonesische cultuur.

Indonesië kent enorm veel feestdagen. Naast de nationale feestdagen worden religieuze feestdagen gehouden, die veelal per jaar op een andere datum vallen.

• Nyepi-day of Dag van de Stilte luidt op Bali het nieuwe jaar in. Op deze dag werken de Balinezen niet en blijven ze thuis. Winkels, restaurants en banken zijn gesloten. Er wordt niet gereisd, de luchthaven is dicht en er wordt geen licht aangedaan. Ook van gasten wordt verlangd dat zij het hotel niet verlaten en rekening houden met deze gebruiken. Er wordt in de hotels beperkt maaltijden geserveerd. Houd er rekening mee dat ook op de dag voor en na Nyepi day winkels en restaurants gedeeltelijk gesloten zijn. Nyepi day wordt alleen gevierd op Bali en dus niet op Lombok.
• Idul Fitri (Suikerfeest) wordt uitbundig gevierd als de vastenmaand, de Ramadan, ten einde is. Veel Indonesiërs hebben zelf vakantie en willen deze dagen bij hun familie doorbrengen. Als gevolg hiervan is het in deze periode, de laatste week van de Ramadan en de week daarna, in heel Indonesië erg druk op alle wegen, in de treinen en op de vliegvelden. De openingstijden van winkels, restaurants en bezienswaardigheden worden meestal ook aangepast. Tevens zijn in deze week alle banken gesloten. Pinnen kan wel maar het is mogelijk dat de automaat leeg is. Ondanks dat Bali overwegend Hindoeïstisch is wordt Idul Fitri ook hier uitgebreid gevierd. Het kan voorkomen dat wij je reisprogramma in gewijzigde vorm moeten aanbieden. Informatie hierover vind je bij de betreffende vertrekdata. 

De geschiedenis van Indonesië staat in sterke verbintenis met die van Nederland, maar begint natuurlijk al ver voor de koloniale tijd. Het vroegste bewijs van menselijke bewoners op de eilandengroep gaat terug tot zo'n 1,5 miljoen jaar geleden. Een van de bijzonderste archeologische vondsten is de schedel van de javamens, een type homo erectus, die op zijn minst 700.000 jaar oud is.

Rond het begin van de jaartelling werd Indonesië, net als de rest van Zuidoost-Azië, sterk beïnvloed door de Indiase cultuur. De Indonesische eilandengroepen waren opgedeeld in verschillende koninkrijken met hindoeïstische en boeddhistische samenlevingen. Prachtige religieuze bouwwerken uit die tijd, zoals het tempelcomplex Borobudur, zijn nog altijd te bewonderen. Rond de dertiende eeuw werd het islamitische geloof steeds populairder op de Indonesische eilanden – tegenwoordig is ruim 87 procent van het Indonesische volk moslim.

In de zestiende eeuw begon het eerste contact tussen Java en de Europese koloniale machten. Aan het eind van de zestiende eeuw, kort voor de oprichting van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC), begon een eeuwenlange Nederlandse aanwezigheid in het gebied. Op gewelddadige wijze dwong de VOC een handelsmonopolie af, waarna steeds meer macht in de handen belandde van Nederlandse kolonisten. Handel in slaven en specerijen bracht Nederland veel rijkdom, maar ging ten koste van de bewoners van koloniën, die in veel gevallen ernstig onderdrukt en misbruikt werden.

Na de Tweede Wereldoorlog begon de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, die na enkele jaren zou leiden tot de overdracht van soevereiniteit van Nederland aan Indonesië (voorheen Nederlands-Indië) in december 1949. Sindsdien is de politieke en economische situatie in Indonesië veranderlijk geweest. Na het gedwongen aftreden van de autoritaire president Soeharto in 1998 is de Indonesische politiek een steeds democratischere richting opgegaan. De huidige president, Joko Widodo, heeft belangrijke economische veranderingen ingevoerd voor de Indonesische bevolking, zoals een flinke verhoging van het minimumloon, gratis onderwijs voor armen en verbeteringen van de infrastructuur.

Indonesië heeft de grootste economie van Zuidoost-Azië en staat op nummer zestien van de wereld. Het land is een van de NIC's (Newly Industrialized Countries), wat betekent dat er momenteel sprake is van een sterke economische groei. De economie van Indonesië rust voor een groot deel op agrarische activiteiten. Belangrijke exportproducten zijn onder meer rubber, palmolie, thee, koffie, rijst, cacao en specerijen. Ook toerisme speelt tegenwoordig een belangrijke rol in de economie. Armoede onder de Indonesische bevolking is de afgelopen tien jaar sterk gedaald.

Precies gelegen op de evenaar heerst in vrijwel heel Indonesië een tropisch klimaat. Toch kan het weer nog behoorlijk variëren, afhankelijk van de tijd van het jaar en de locatie. De gemiddelde temperatuur ligt het hele jaar door rond de 30 °C. Aan de kust is het relatief warm, maar in het binnenland en hoge berggebieden is het vaak wat koeler en kan de temperatuur teruglopen tot een gemiddelde van zo'n 23 °C. De luchtvochtigheid ligt meestal tussen de 70 en 90 procent, waardoor het soms warm en benauwd aanvoelt.

De regenval in Indonesië is sterk afhankelijk van de tijd in het jaar. Over het algemeen loopt het droge seizoen van juni tot september en is er een nat regenseizoen van december tot maart. Het merendeel van de neerslag valt in het westen en noorden van Indonesië in de vorm van moessons.

Tussen november en februari is er een kans op regenstormen en zware windstoten in de Indonesische eilandengroep. Het aantal tyfoons en de hevigheid is erg onvoorspelbaar – sommige jaren zijn er amper zware stormen en andere jaren vinden er meerdere tyfoons plaats in korte tijd.

Gigantische vulkanen, onvoorstelbaar grote regenwouden en talloze tropische stranden – het landschap van Indonesië is net zo divers als haar cultuur. Met ruim 17.000 eilanden ligt het land verspreid over de grootste eilandengroep ter wereld. De archipel is gevormd door vulkaanuitbarstingen, overstromingen en aardbevingen – en dat is nog altijd duidelijk zichtbaar in het natuurlijke landschap vol vulkanen, dramatische kustgebieden en steile berghellingen. Ecotoerisme is de laatste jaren enorm gegroeid in Indonesië. Reizigers kunnen zo op een duurzame wijze kennis maken met de weelderige nevelwouden, de kleurrijke onderwaterwereld en de majestueuze bergketens.

Indonesië heeft de op één na grootste biodiversiteit van alle landen ter wereld. De onvoorstelbare variatie in landschappen, planten en dieren is een van de belangrijkste redenen die deze bestemming zo populair maken. Ongeveer de helft van het Indonesische landoppervlak is bedekt met bossen. Verspreid over de eilanden ligt zo'n 140 miljoen hectare aan regenwoud – dat is ruim dertig keer de oppervlakte van Nederland. Zeldzame dieren zoals tijgers, orang-oetans, Javaanse neushoorns, Sumatraanse olifanten en honderden vogelsoorten dragen bij aan de bijzondere rijkdom van de Indonesische natuur.

De opgeteld ruim 50.000 kilometer lange kustlijn van de Indonesische eilanden bestaat grotendeels uit zandstranden met palmbomen. Het water bruist (net als de regenwouden) van het leven. Duikers reizen van over de hele wereld naar deze bestemming om kennis te maken met een veelzijdige onderwaterwereld, hopend op een ontmoeting met een walvishaai, reuzenmanta of maanvis. Snorkelen langs koraalriffen en bijkomen op een tropisch strand... in de betoverende natuurgebieden aan de Indonesische kust worden voor veel bezoekers dromen werkelijkheid.