Vietnam informatie

In Vietnam wonen zo'n 95 miljoen mensen, van wie 85 procent de Vietnamese etniciteit heeft. Deze etnische Vietnamezen wonen voornamelijk in grote steden en de laaglanden, langs kustlijnen en rivierdelta's. De twee belangrijkste steden zijn de noordelijk gelegen hoofdstad Hanoi en zuidelijke Ho Chi Minhstad (vroeger bekend als Saigon) – elk hebben zo'n 7,5 miljoen inwoners.

Naast deze Vietnamese meerderheid behoort ongeveer 15 procent van de bevolking tot een van de ruim vijftig etnische minderheden die het land kent. Veel van deze etnische groepen wonen in dorpen in de dunbevolkte hooglanden en hebben ieder een eigen klederdracht, unieke tradities en individuele culturele gewoonten.

Een voorloper van de Vietnamese cultuur was de Dong Son cultuur, die zo'n drieduizend jaar geleden tot bloei kwam in Noord-Vietnam. Dit eeuwenoude volk staat met name bekend om de rijkelijk versierde bronzen Dong Son-trommels, een vroeg voorbeeld van Vietnamese kunst.

Nog altijd speelt kunst een belangrijke rol in de cultuur van Vietnam. Kalligrafie, zijde schilderen en blokdrukken zijn bijvoorbeeld populaire kunstvormen in het Vietnam van vandaag. In traditionele kunstnijverheidsdorpjes worden deze tradities in stand gehouden. Elk dorp heeft een eigen specialiteit en een eigen stijl waar die plek bekend om staat. Naast de beeldende kunsten zijn er bijzondere vormen van dans, muziek en theater, zoals het typisch Vietnamese waterpoppentheater.

De algemeen gesproken taal in Vietnam is het Vietnamees, een taal uit dezelfde familie als het Cambodjaanse Khmer. In tegenstelling tot het Khmer is het Vietnamees echter een tonale taal. Een groot deel van de Vietnamese vocabulaire heeft een oorsprong in de Chinese taal. Vietnamese dialecten kunnen nogal verschillen tussen het noorden, midden en zuiden van het land – daarnaast spreken veel van de etnische minderheden in Vietnam een eigen taal.

Het gebied dat wij nu Vietnam noemen, was al honderdduizenden jaren geleden door mensen bewoond. Archeologische vondsten wijzen erop dat er al rond 7.000 v.Chr. sprake was van landbouw. De geavanceerde Dong Son cultuur domineerde het gebied in de bronstijd. In de tweede eeuw v.Chr. kwam het deltagebied van de Rode Rivier in handen van Chinese overheersers, die zo'n duizend jaar de macht in handen zouden hebben.

Van de tiende tot en met de veertiende eeuw was Vietnam grotendeels onafhankelijk, maar in de vroege vijftiende eeuw brak er opnieuw een periode aan van Chinese heerschappij. Een tien jaar lange onafhankelijkheidsstrijd geleid door filantroop Le Loi kwam in 1428 tot een succesvol einde – volksheld Le Loi werd daarop keizer van Vietnam.

In de vroege zestiende eeuw kwamen de Portugezen als eerste Europeanen aan in Vietnam. Handelsrelaties werden opgezet en missionarissen introduceerden het katholicisme in het land dat voorheen voornamelijk het boeddhisme en daarop lijkende volksreligies kende. In de eeuwen die hierop volgden was de splitsing tussen het noorden en het zuiden van Vietnam al duidelijk zichtbaar. In het noorden was de macht in handen van de Trinh-heren en in het zuiden van de familie Nguyen.

Een opstand in 1765, geleid door de gebroeders Nguyen, zorgde ervoor dat de macht over beide delen van het land uiteindelijk in handen kwam van Nguyen Anh, die zichzelf in 1802 tot keizer Gia Long verklaarde. Niet veel later begon de kolonisatie door het Franse leger. Aan het eind van de negentiende eeuw werd door Frankrijk de Unie van Indochina uitgeroepen – dit was een Franse kolonie in het gebied waar nu Vietnam, Cambodja en Laos liggen. De koloniale periode heeft architectonische voetafdrukken achtergelaten over heel Vietnam, van het neoklassieke Operahuis in Hanoi tot de Notre Dame-kathedraal in Ho Chi Minhstad.

Onder de Vietnamese bevolking bleef een verlangen naar onafhankelijkheid bestaan. De Communistische Partij en de Vietminh, een nationalistische onafhankelijkheidsbeweging geleid door Ho Chi Minh, waren de belangrijkste antikoloniale stemmen in de twintigste eeuw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Vietnam door het Japanse leger bezet, maar toen de oorlog tot een einde kwam, zag de Vietminh uiteindelijk een kans om haar macht in Vietnam te vergroten.

In 1945 regeerde de Vietminh over grote delen van het land, met name in het noorden. De Japanners werden verslagen door Britse strijdkrachten en Franse krijgsgevangenen kwamen weer vrij. Als wraak op de onafhankelijkheidsverklaring van Ho Chi Minh begonnen de Franse militairen een klopjacht in Ho Chi Minhstad (toen nog Saigon), waarbij willekeurige burgers bont en blauw geslagen. Officieel gezien kregen de Fransen de macht weer in handen, maar hun gewelddadige acties werden door de Vietnamezen opgevat als een oorlogsverklaring.

Na acht jaar van gevechten gaven de Franse troepen zich in 1954 over aan de Vietminh. Deze nederlaag betekende een einde van het Franse kolonialisme in de regio. Vietnam werd wederom in tweeën gedeeld: Ho Chi Minh regeerde over het communistische noorden; Zuid-Vietnam kreeg een katholieke regering. De regeling werd zo gemaakt om de macht van Ho Chi Minh in te perken.

In 1956 zouden volgens de naoorlogse akkoorden nationale verkiezingen plaatsvinden in Vietnam, maar de Verenigde Staten en Zuid-Vietnam hielden dit op het laatste moment tegen. In plaats daarvan brak een jaar later de Vietnamoorlog uit tussen de Noord-Vietnamese Vietcong en de Zuid-Vietnamese leiders (gesteund door de VS). De oorlog duurde tot 1975 en werd een van de bloedigste conflicten die de wereld zou kennen sinds de Tweede Wereldoorlog. De communisten wonnen de strijd en herenigden Vietnam in 1976.

Tegenwoordig zijn de relaties tussen Vietnam en vroegere vijanden als de Verenigde Staten en China sterk verbeterd. Sinds de jaren tachtig heeft de economie een enorme groei doorgemaakt – de laatste jaren hoort Vietnam bij de snelst groeiende economieën ter wereld. Een groot deel van de economie rust nu op agrarische activiteiten, industriële productie en inkomsten van toerisme.

Politiek gezien wordt de Socialistische Republiek Vietnam geregeerd door de Communistische Partij van Vietnam – er zijn geen oppositiepartijen toegestaan. De politieke ideologieën rusten sterk op het Marxisme en het gedachtegoed van de in 1979 overleden Ho Chi Minh, die door velen als een cultfiguur aanbeden wordt. Ondanks het eenpartijstelsel en beperkingen van vrijheid van meningsuiting door middel van censuur, wordt Vietnam gezien als een van de stabielste landen in Zuidoost-Azië.

In het noorden van Vietnam zijn duidelijke verschillen tussen seizoenen merkbaar – de zomers zijn warm en de winters mild. Van mei tot oktober is het warm en vochtig met veel neerslag. Van november tot april is het koeler en droog. In december en januari kan de temperatuur in het uiterste noorden van het land zelfs dalen tot onder de 15 °C.

Het zuiden van Vietnam ligt het dichst bij de evenaar, waardoor de verschillen tussen seizoenen kleiner zijn. Het is hier het hele jaar door ongeveer 30 °C. In dit deel van het land is ook sprake van een regenseizoen. Het droge seizoen loopt over het algemeen van november tot en met april. Tussen mei en oktober valt er een grote hoeveelheid regen in het zuiden van het land.

Als een soort slang ligt Vietnam in Zuidoost-Azië, genesteld tussen Laos en Cambodja in het westen, China in het noorden en de Zuid-Chinese Zee in het oosten. Het grootste deel van het binnenland bestaat uit beboste hooglanden en tropische laaglanden, met heuvelachtige regio's daartussenin. Bovendien zijn er twee grote deltagebieden: die van de Rode Rivier in het noorden en de Mekong-delta in het zuiden. De ruim drieduizend kilometer lange kustlijn van het land is bezaaid met verborgen baaien, witte zandstranden en onbewoonde eilanden.

De rijkdom van de Vietnamese natuur is moeilijk te missen bij een bezoek aan het land. Met vele honderden diersoorten en duizenden plantensoorten is het land een van de rijkste bestemmingen ter wereld op het gebied van biodiversiteit. De zes biosfeerreservaten en tientallen nationale parken geven een goed beeld van de variëteit in de Vietnamese natuur. Mangrovebossen, koraalriffen, tropische regenwouden, rivierdelta's, grottenstelsels en hooglanden – al deze landschappen komen samen in het kleurrijke land.

Misschien wel het beroemdste natuurgebied van Vietnam is Halong Bay, een baai met honderden kalkstenen eilandjes in de Golf van Tonkin. De plek is beroemd vanwege het blauwgroene water en de bizarre rotsformaties die de eilanden een bijzonder mysterieus uiterlijk geven. Het is dan ook niet voor niets dat dit gebied in 2012 werd uitgeroepen tot een van de nieuwe zeven natuurlijke wereldwonderen.