Zuid-Afrika informatie

Zuid-Afrika heeft maar liefst elf officiële talen – dat zijn er meer dan elk ander land ter wereld, met uitzondering van Bolivia en India. Deze elf talen zijn het Afrikaans, Engels, Zuid-Ndebele, Noord-Sotho, Zuid-Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa en Zoeloe. Het Afrikaans en Engels zijn Germaanse talen, de andere negen behoren tot de Benue-Congotalen.

Deze diversiteit in talen symboliseert de grote variatie die ook te zien is in de culturen van de 56 miljoen inwoners van Zuid-Afrika. Het land staat bekend om de vele etnische groepen die er samenleven – Nelson Mandela verwees naar zijn land met de passende term "regenboognatie", een woord bedacht door Desmond Tutu. Ongeveer negentig procent van de Zuid-Afrikanen is zwart of gekleurd; de overige tien procent is blank of Aziatisch. De blanke bevolking heeft een lange tijd vrijwel alle politieke en economische macht in handen gehad, waardoor de economische verschillen tussen etnische groepen nog altijd groot zijn.

De cultuur van Zuid-Afrika is een mix van invloeden uit alle hoeken van de wereld, gemengd met inheemse culturen van het gebied. In het dagelijks leven wordt over het algemeen veel genoten van het samenzijn met vrienden en familie, muziek en de prachtige natuurlijke landschappen die Zuid-Afrika rijk is. Een glas wijn van een van de wijnstreken uit het land en een braai, een Zuid-Afrikaanse barbecue, mogen natuurlijk niet ontbreken!

Een lange traditie van kunst, dans en muziek is nog altijd in leven in Zuid-Afrika. In grotten verspreid over het land zijn kunstobjecten en schilderingen gevonden die vele duizenden jaren oud zijn. Vandaag de dag is er nog altijd een bruisende en afwisselende kunstscène in het land, met een groot aantal internationaal erkende artiesten. Met name in Kaapstad zijn er talloze galeries en musea gewijd aan hedendaagse kunst.

Het Zuid-Afrikaanse platteland wordt onder meer bewoond door tientallen stammen, die vaak op traditionele wijze leven. De verschillende stamculturen staan bekend om verhalen en gedichten, die vaak niet in schrift maar van mond tot mond worden doorverteld. Kleurrijke klederdracht, gedetailleerde nijverheidsproducten en traditionele dansvoorstellingen spelen een belangrijke rol in deze veelzijdige culturen.

De geschiedenis van Zuid-Afrika wordt vaak opgedeeld: hierbij wordt ten eerste onderscheid gemaakt tussen de perioden voor en na de kolonisatie van het land en vervolgens – in de recentere geschiedenis – tussen de perioden voor en na de apartheid.

Tienduizenden jaren geleden leefde het San-volk al in het gebied dat nu Zuid-Afrika heet. Er zijn weinig archeologische vondsten uit deze tijd, afgezien van een serie indrukwekkende rotsschilderingen in grotten. Vandaag de dag leven de San nog altijd in Zuid-Afrika, wat betekent dat dit een van de oudste voortdurende culturen ter wereld is. Daarnaast was er het Khoi-volk, dat in tegenstelling tot de San aan veeteelt deed. Rond het jaar 500 arriveerden ook Bantoevolken, die oorspronkelijk in West-Afrika leefden, in het zuidelijkste puntje van Afrika.

De koloniale periode begint in 1652, toen Nederlanders van de VOC een permanente handelspost oprichtten bij Kaap de Goede Hoop. De groep Nederlandse boeren die zich in de omgeving vestigde, groeide snel en claimde steeds meer land van de inheemse volkeren. Eerst werden tot slaaf gemaakten van de Indonesische kolonie overgebracht, maar niet veel later werden ook de San en Khoi door middel van contractarbeid gedwongen om voor de VOC te werken.

Aan het einde van de achttiende eeuw, tijdens de Napoleontische oorlogen, kregen de Britten de macht in Zuid-Afrika. De Nederlandse boeren trokken steeds verder het binnenland in, terwijl in 1820 een groep van enkele duizenden Britse burgers naar Zuid-Afrika emigreerde. In 1838 werd slavernij afgeschaft door de Britse regering – tot onvrede van veel boeren, die als reactie eigen republieken stichtten in het binnenland. Vele oorlogen volgden tussen stammen onderling, tussen de boeren en inheemse stammen, tussen de boeren en de Britten én tussen de Britten en inheemse stammen.

Het land was dus sterk verdeeld, maar aan het begin van de twintigste eeuw begon men te spreken van een verenigd Zuid-Afrika. In 1910 kreeg het land onafhankelijkheid in naam als de Unie van Zuid-Afrika. Dit betekent niet dat alle mensen gelijk behandeld werden – sterker nog, de ongelijkheid groeide in bepaalde gebieden. Deze trend bereikte een hoogtepunt vanaf 1948 toen de apartheid of rassensegregatie werd ingevoerd. De zwarte meerderheid van Zuid-Afrika werd in vrijwel alle opzichten achtergesteld of genegeerd.

Na een lange tijd van verzet tegen apartheid door Zuid-Afrikaanse activisten als Nelson Mandela en Desmond Tutu, werd dit systeem in 1993 eindelijk afgeschaft. Tijdens de nationale verkiezingen een jaar later won Mandela een overweldigende meerderheid van de stemmen, waardoor hij de eerste zwarte president van Zuid-Afrika werd. Elke vijf jaar vindt een nieuwe verkiezing plaats waarbij keuze is uit meerdere partijen die, net als in Nederland, strijden om zetels in de regering.

Sinds de afschaffing van apartheid heeft het land weliswaar nog steeds te maken met armoede en integratieproblematiek, maar tegelijkertijd horen steeds meer Zuid-Afrikanen tot de economische middenklasse. De economie van Zuid-Afrika is de grootste van het continent, waardoor het land het enige Afrikaanse lid van de G-20 is. Een groot deel van de economie rust tegenwoordig op de financiële sector en de delving van onder meer diamanten, goud, platina en palladium.

Het geografisch gevarieerde Zuid-Afrika heeft ook een grote diversiteit in klimaatzones. Afhankelijk van de locatie kent Zuid-Afrika onder meer woestijnklimaten, tropisch regenwoudklimaten en mediterraanse klimaten. Omdat het land op het zuidelijk halfrond ligt, zijn de seizoenen precies tegenovergesteld aan die van Europa – dit maakt het land een ideale winterzonbestemming.

Het noordwesten van Zuid-Afrika heeft voor het grootste deel te maken met een woestijnklimaat. Dit betekent dat het hier erg droog is en dat er amper bomen groeien. In deze halfwoestijn is het 's zomers bijzonder heet en kunnen de nachten in de winter erg koud zijn. In sterk contrast staat het noorden en oosten van het land, waar een subtropisch klimaat overheerst. In dit groene deel van Zuid-Afrika is het over het algemeen warm en vochtig, met een flinke hoeveelheid (lichte) neerslag.

In Kaapstad blijft de gemiddelde temperatuur het hele jaar ongeveer tussen de 15 °C en 30 °C. Regen kan hier het hele jaar door vallen, maar van mei tot september is het over het algemeen het natst in de Kaap. Rond Johannesburg en Pretoria is het in de zomer warm en vochtig, met regelmatig temperaturen van boven de 30 °C. In de winter is het koeler – hoewel de gemiddelde temperatuur zelfs in de koudste maanden tussen de 5 °C en 17 °C blijft – en erg droog.

Gelegen op het zuidelijkste puntje van het Afrikaanse continent is er in Zuid-Afrika geen gebrek aan fascinerende landschappen, zeldzame diersoorten en nationale parken. Rond de kustlijn ligt een smalle strook van laagland, die door een maanvormige bergketen wordt gescheiden van de hoogvlakten in het binnenland. Van het bosveld en de savanne in het binnenland tot de ruige bergketens bij de ongerepte kustlijn – de overweldigende natuur is een van de grootste attracties van dit land.

Misschien wel de meest iconische plek van Zuid-Afrika is het nationaal park Kruger, een droombestemming voor safarigangers. De Big Five (leeuwen, buffels, luipaarden, neushoorns en Afrikaanse olifanten) zijn allemaal te zien in het beschermde natuurgebied van maar liefst 20.000 vierkante kilometer. Enkele grote rivieren stromen door het park, dat verder uit vlak laagland en enkele heuvels bestaat.

Het water rond Zuid-Afrika herbergt evenveel leven als de nationale parken op land. Het land is een van de top bestemmingen ter wereld om walvissen en dolfijnen te spotten – bij Hermanus kunnen deze reuzen van de zee zelfs vanaf de kust worden gezien. Verder liggen er prachtige stranden en baaien langs de kustlijn.

Het hoogste punt van Zuid-Afrika is te vinden in de Drakensbergen, een bergketen op de grens met Lesotho. Dit gebied is een aaneenschakeling van adembenemende uitzichten, zoals op de Sani-pas en in het noordelijke Royal Natal National Park. In de bovenlaag van zandsteen zijn vele grotten te vinden met duizenden jaren oude rotsschilderingen van het San-volk.

Weer een heel ander soort landschap is te bewonderen in de omgeving van Stellenbosch en Paarl, het hart van de Zuid-Afrikaanse wijnregio's. Al in de zeventiende eeuw werd hier wijn geproduceerd – tegenwoordig is Zuid-Afrika de negende wijnproducent ter wereld. De groene wijngaarden liggen tegen een dramatische achtergrond van de Hawequas-bergen.