praktische informatie Oezbekistan

Beste reistijd mei - september in Centraal-Azië
De maanden mei tot en met september zijn ideaal voor een reis door Oezbekistan, Kazachstan en Kirgizië, zeker voor de treinrondreis langs de Zijderoute en de nomadensteppe. In mei en begin juni is alles relatief koel en groen — de bergen smelten, bloemen bloeien, watervallen stromen — perfect voor bergtochten en natuur. Juli en augustus zijn heet in de laaglanden en de steppe, maar juist dan schitteren de bergvalleien, meren en hoge passen: langere dagen, helder weer, goede zichtbaarheid. September brengt geleidelijk afkoeling, vooral ’s avonds en ’s nachts, maar blijft overdag vaak mild en aangenaam — ideaal om steden, historische plekken en natuurpaden te combineren zonder de piekdrukte en hitte.

Klimaat & regionale verschillen
In Oezbekistan zijn mei en september vaak droog, met frisse ochtenden, warme dagen en heldere luchten — geschikt voor steden als Samarkand, Bukhara en Tasjkent. De zomermaanden (juli/augustus) kunnen heet worden, met temperaturen boven de 35 °C in de laaggelegen gebieden.

In Kazachstan verschilt het sterk tussen laagland en bergen. Almaty en omliggende berggebieden krijgen in de zomer aangename temperaturen, met koele nachten. In de steppe kan het overdag heet zijn, en ’s avonds flink afkoelen. Regen komt sporadisch voor, vaak in de vorm van korte, heftige buien in de bergen.

Kirgizië is bergachtig: de hoogte maakt het klimaat koeler. Mei en begin juni zijn perfect voor lagere valleien en meren zoals Issyk-Kul, later op de zomer kun je hogere gebieden bereiken zonder sneeuw. Bergpassen zijn dan geopend, wandelroutes toegankelijk. In september begint de kans op sneeuw in de bergen te toenemen, vooral boven de 3.000 meter, dus voor expedities in grote hoogte is dit iets om in de gaten te houden.

Kleding
Voor een reis door Oezbekistan, Kazachstan en Kirgizië van mei tot en met september is het verstandig om lichtgewicht en ademende kleding mee te nemen, zoals katoenen of linnen shirts en broeken. Overdag kan het in de steden en tijdens treinreizen warm zijn, met temperaturen die vaak tussen 25 en 35 °C liggen, maar door airconditioning in treinen, hotels en restaurants kan het binnen aanzienlijk koeler aanvoelen, dus een licht vest of fleece is aan te raden. Comfortabele schoenen zijn praktisch voor stadswandelingen en korte uitstapjes.

In de uitgestrekte steppe- en woestijngebieden is het overdag vaak warm en droog, maar de zon kan fel zijn en stof kan opwaaien. Een hoed of pet en een zonnebril bieden bescherming, terwijl lichte, bedekkende kleding helpt tegen zon en stof. ’s Avonds kan het afkoelen tot 10–15 °C, waardoor een vest of lichte jas nuttig is. Sandalen of stevige wandelschoenen zijn geschikt voor wandelingen in deze gebieden.

In bergachtige en nomadengebieden is het handig om volgens het lagenprincipe te kleden: korte mouwen overdag en een fleece of lichtgewicht jas in de vroege ochtend of avond. Lange broeken en mouwen beschermen tegen muggen en zon. Een regenjas of poncho is aan te raden, omdat plotselinge regen of onweersbuien regelmatig voorkomen. Wandelschoenen of trekking-schoenen zijn geschikt voor ruiger terrein.

Het meenemen van een lichte sjaal of shawl kan nuttig zijn voor zonbescherming of bij een bezoek aan religieuze gebouwen. Kleding in neutrale kleuren is praktisch voor reizen en maakt wassen makkelijker, terwijl slippers of sandalen handig zijn voor warme dagen en hotelgebruik.

Kledingvoorschriften
Voor toeristen zijn er geen strikte kledingvoorschriften in Oezbekistan, Kazachstan of Kirgizië. Bij bezoeken aan religieuze gebouwen zoals moskeeën wordt het gewaardeerd dat schouders en knieën bedekt zijn. Buiten dergelijke gelegenheden kan je dragen wat je zelf prettig vindt en comfortabel voelt.

Eten en drinken in Centraal-Azië
De Centraal-Aziatische keuken weerspiegelt eeuwenoude tradities van de Zijderoute. Oezbekistan, Kazachstan en Kirgizië delen een aantal typische gerechten, maar hebben elk ook hun eigen accenten. Vlees (vooral lams- en rundvlees), granen en zuivelproducten vormen de basis. De invloeden van nomadenculturen, gecombineerd met regionale producten uit steppe en bergen, zorgen voor een robuuste en voedzame keuken.

In Oezbekistan geldt de avondmaaltijd vaak als het belangrijkste eetmoment. De bekendste specialiteit is plov (ook wel pilaf of palau genoemd), een rijstgerecht met vlees, wortel en ui, dat vaak in grote ketels wordt bereid. Daarnaast vind je er samsa (pasteitjes uit de tandoor-oven) en lagman (noedelsoep of -gerecht met vlees en groenten). In Kazachstan ligt de nadruk traditioneel op vleesgerechten, zoals beshbarmak (gestoofd vlees met deegrepen, het nationale gerecht). Kirgizië kent vergelijkbare gerechten, maar voegt meer invloeden van bergproducten toe: denk aan zuivel, gefermenteerde melkdranken en gerechten uit nomadentradities, vaak eenvoudig maar voedzaam.

Vega(n) eten
Voor vegetariërs en veganisten is de keuken in Centraal-Azië iets uitdagender dan in Turkije. De nadruk ligt sterk op vlees, maar er zijn plantaardige mogelijkheden, vooral in de grotere steden. Groentesoepen, salades met tomaat en komkommer, brood met dips, en noedelgerechten zonder vlees zijn vaak verkrijgbaar. In Oezbekistan worden sommige varianten van lagman en manti (gestoomde dumplings) ook vegetarisch aangeboden. In Kirgizië en Kazachstan spelen seizoensgroenten en fruit een belangrijke rol in de zomermaanden. Vega(n) reizigers doen er goed aan dit duidelijk aan te geven, en waar mogelijk gerechten vooraf af te stemmen.

Drinken en alcohol
Thee is hét nationale drankje in de drie landen en wordt overal en altijd aangeboden, meestal groene thee in Oezbekistan en zwarte thee in Kazachstan en Kirgizië. Koffie is minder traditioneel aanwezig, maar in de steden wel te vinden. Populair zijn lokale zuiveldranken, zoals ayran (yoghurtdrank) en kumys (gefermenteerde paardenmelk, vooral in Kirgizië). Alcohol wordt gedronken, al verschilt de beschikbaarheid per regio. Bier en wodka zijn gebruikelijk, lokale wijnen vind je vooral in Oezbekistan. In rurale en conservatievere gebieden kan alcohol minder vanzelfsprekend zijn, maar in de steden en toeristische plekken is het goed verkrijgbaar.

Drinkwater
Kraanwater is in Centraal-Azië doorgaans niet geschikt om te drinken. Het wordt aangeraden om flessenwater te gebruiken en voorzichtig te zijn met ijsblokjes, die vaak van kraanwater zijn gemaakt.

Kosten(indicatie)
Eten en drinken in Centraal-Azië is over het algemeen betaalbaar, zeker buiten de toeristische centra.

Ontbijt: € 3,- tot € 7,-
Lunch: € 5,- tot € 12,-
Diner: € 8,- tot € 15,-
Prijzen liggen in lokale restaurants (chaikhana of eenvoudige eetgelegenheden) vaak lager dan in hotels of toeristische restaurants.

Allergieën of dieetwensen
Dieetwensen kun je bij de boeking doorgeven. Houd er rekening mee dat aanpassingen niet altijd mogelijk zijn, zeker in meer afgelegen gebieden.

De lokale munteenheden zijn:
Oezbekistan: Oezbeekse som (UZS)
Kazachstan: Kazachse tenge (KZT)
Kirgizië: Kirgizische som (KGS)

In deze landen kun je in de grotere steden en op luchthavens eenvoudig pinnen bij geldautomaten. Houd er rekening mee dat er vaak een maximum per transactie geldt, bijvoorbeeld 1.000.000–1.500.000 UZS in Oezbekistan of 50.000–100.000 KGS in Kirgizië, afhankelijk van de bank. Dit lijkt veel, maar omgerekend is dit vaak slechts €50–€100.

Het is meestal voordeliger om ter plaatse geld te pinnen of euro’s om te wisselen bij officiële wisselkantoren, dan om vooraf in Nederland al contant lokale valuta aan te schaffen. Wisselkantoren op luchthavens of in de stad zijn betrouwbaar, maar controleer altijd de wisselkoers en let op eventuele commissies.

Pinnen en contant geld
Geldautomaten zijn beschikbaar in grote steden, luchthavens en populaire toeristische plekken.Maximaal per transactie:
Oezbekistan: ca. 1.000.000–1.500.000 UZS
Kazachstan: ca. 50.000–100.000 KZT
Kirgizië: ca. 5.000–10.000 KGS

Gebruik zoveel mogelijk officiële wisselkantoren of geldautomaten van bekende banken om veiligheid en betere wisselkoersen te garanderen.

Handige apps
XE Currency of Currency Converter Plus – voor realtime omrekenen van valuta.
Revolut / Wise – handige kaarten voor pinnen en betalen zonder hoge buitenlandkosten.
ATM Locator apps – handig om dichtbij een betrouwbare geldautomaat te vinden, vooral in kleinere steden.

Fooien
Het geven van een fooi is in de drie landen geen verplichting, maar wordt wel gewaardeerd. Restaurants voegen vaak een servicecharge toe, maar een afronding van de rekening of een extra paar procent wordt als vriendelijk gebaar gezien. Taxichauffeurs, hotelpersoneel of gidsen waarderen een kleine fooi. Bij culturele of religieuze bezienswaardigheden kun je eventueel een kleine donatie geven.

Tips voor fooi en borg
Rond bedragen in restaurants af of geef 5-10% als waardering.
Controleer altijd je hotelrekening bij check-out en zorg dat borgbedragen duidelijk worden teruggegeven of gecrediteerd.

Borg bij check-in 
In veel landen is het gebruikelijk dat er bij check-in een borg voldaan dient te worden. Deze borg staat garant voor eventuele drankjes/maaltijden die in het hotel genuttigd worden. De borg kan met contant geld of per creditcard worden voldaan. De hoogte van de borg verschilt per hotel. Vraag bij check-out deze borg of een creditcard imprint retour. Kijk de rekeningen van jouw drankjes en maaltijden goed na, zodat je weet waar je voor betaalt. De informatie later opvragen is zeer tijdrovend en het verkrijgen van restitutie achteraf is vrijwel onmogelijk.
 

Je bent zelf verantwoordelijk voor het in bezit zijn van de juiste reisdocumenten. 

Visum 
Een visum voor een reis naar Oezbekistan en Kazachstan is niet vereist voor een verblijf van maximaal 30 dagen. Voor Kirgizië geldt dat je visumvrij reist bij een verblijf tot 60 dagen. Indien je niet de Nederlandse nationaliteit bezit of niet woonachtig bent in Nederland, dien je tevens zelf met de betreffende ambassade/consulaat contact op te nemen om te controleren of je een visum nodig hebt. Fox aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de gevolgen indien je dit nalaat. 

Paspoort 
Een geldig paspoort of Nederlandse ID is vereist. Het document moet tot minstens 6 maanden geldig zijn nadat je vertrekt uit Oezbekistan, Kazachstan en Kirgizië.

Wat neem je zoal verder mee: 
• Fotokopie van jouw paspoort (in geval van verlies of diefstal) 
• Telefoonnummer alarmcentrale 
• Telefoonnummer van je bank/creditcard instelling om bij verlies/diefstal je bankpas/creditcard te blokkeren 
• Kopie van je polis van je reisverzekering 
• Kopie van je medisch paspoort (evt. aangevuld met de Latijnse benamingen van je medicijnen) 
• Telefoonnummer en e-mailadres van Fox 
• Geld, bankpas en evt. creditcard (vergeet je pincodes niet) 

Reizen met minderjarige kinderen 
Alle kinderen dienen, ongeacht de leeftijd, verplicht een eigen paspoort te hebben. Heb je een toestemmingsformulier nodig? Raadpleeg de informatie van de Rijksoverheid om te kijken wat voor jouw persoonlijke situatie van toepassing is. 

Paspoort wel of niet afgeven 
Hotels zijn wettelijk verplicht hun gasten bij het inchecken te identificeren en te registreren. Dit geldt zowel in Nederland als in het buitenland. De accommodatieverschaffer moet een aantal persoonsgegevens uit het identiteitsbewijs registreren in het nachtregister. Welke gegevens dat zijn verschilt per land. 

In principe kan je voor de registratie volstaan met het tonen/kort afgeven van het identiteitsbewijs, zodat de persoonsgegevens kunnen worden overgenomen. 

Een hotel kan verschillende redenen hebben om het paspoort toch in te nemen. Dit kan bij wijze van service zijn om het inchecken te bespoedigen, maar soms gebeurt dit ook wel als borgstelling. Het is niet altijd mogelijk het innemen van het paspoort te voorkomen en een hotel zal mogelijk niet altijd meewerken wanneer je een eigen kopie overhandigd of je eventueel gebruik maakt van een fraudegevoelige hoes voor je paspoort.

Voor het gebruik van de stopcontacten in Oezbekistan, Kazachstan en Kirgizië hworden voornamelijk type C en F stopcontacten gebruikt (dezelfde als in Nederland). Je Nederlandse stekkers passen zonder problemen in deze stopcontacten. 

Vrijwel alle hotels, restaurants en cafés in Oezbekistan, Kazachstan en Kirgizië bieden wifi aan, soms tegen betaling. Houd er rekening mee dat wifi in hotels soms alleen beschikbaar is in de lobby of andere gemeenschappelijke ruimtes.

In afgelegen gebieden, zoals bergen of steppegebieden, kan het bereik beperkt zijn en is internet niet altijd aanwezig.

Roaming en lokale simkaart
Voor het gebruik van roaming buiten de Europese Unie betaal je een buitenlandtarief. De kosten verschillen per provider, dus raadpleeg deze vooraf. Je kunt er ook voor kiezen om roaming uit te zetten en alleen gebruik te maken van (gratis) wifi bij hotels, cafés en openbare hotspots.

Prepaid simkaart
Een goedkope en praktische optie is het kopen van een prepaid simkaart met internet ter plaatse. Vergeet niet je paspoort mee te nemen, want de simkaart moet vaak op naam geregistreerd worden. Je krijgt een lokaal nummer, maar via apps zoals WhatsApp kun je je Nederlandse nummer blijven gebruiken, zodat je contact met het thuisfront eenvoudig blijft.

E‑SIM
Een e‑SIM kan een handig alternatief zijn voor reizigers die geen fysieke simkaart willen of kunnen plaatsen. In Oezbekistan, Kazachstan en Kirgizië bieden sommige mobiele providers e‑SIM-diensten aan. Hiermee kun je vooraf of ter plaatse een mobiel abonnement activeren op je telefoon zonder dat je van simkaart hoeft te wisselen. Let erop dat je telefoon e‑SIM ondersteunt en dat je provider de gewenste bestemming aanbiedt. E‑SIMs zijn vaak ideaal voor kortdurend internetgebruik tijdens reizen, en sommige internationale e‑SIM-providers werken vooraf, zodat je bij aankomst direct online bent.

Lokale simkaarten kopen in Oezbekistan
Waar te koop: Op de luchthavens van Tashkent en Samarkand vind je kiosken van providers zoals Beeline en Ucell. Ook in grotere steden kun je terecht bij officiële winkels of geautoriseerde resellers.
Registratie: Je hebt je paspoort nodig voor registratie.
Aanbevolen providers: Beeline en Ucell bieden goede dekking en data-abonnementen.

Lokale simkaarten kopen in Kazachstan
Waar te koop: SIM-kaarten zijn verkrijgbaar op de luchthavens van Almaty en Nur-Sultan, in officiële winkels van providers zoals Beeline, Kcell en Tele2, en bij geautoriseerde resellers in winkelcentra.
Registratie: Je hebt je paspoort nodig voor registratie.
Aanbevolen providers: Kcell en Beeline bieden betrouwbare dekking en data-abonnementen.

Lokale simkaarten kopen in Kirgizië
Waar te koop: SIM-kaarten zijn verkrijgbaar in officiële winkels van providers zoals MegaCom, O! en Beeline, en bij geautoriseerde resellers in winkelcentra.
Registratie: Je hebt je paspoort nodig voor registratie.
Aanbevolen providers: MegaCom en O! bieden goede dekking en data-abonnementen.