landinfo Zuid-Afrika

Wat zijn de gewoontes en gebruiken, hoe is het klimaat in de maand dat je vertrekt en wat zijn de hoogtepunten op het gebied van flora en fauna in Zuid-Afrika?

Bevolking, taal & cultuur

Zuid-Afrika heeft maar liefst elf officiële talen – dat zijn er meer dan elk ander land ter wereld, met uitzondering van Bolivia en India. Deze elf talen zijn Afrikaans, Engels, Zuid-Ndebele, Noord-Sotho, Zuid-Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa en Zoeloe. Afrikaans en Engels zijn Germaanse talen, terwijl de andere negen tot de Bantoetalen behoren.

Deze diversiteit in talen symboliseert de grote variatie die ook te zien is in de culturen van de ongeveer 60 miljoen inwoners van Zuid-Afrika. Het land staat bekend om de vele etnische groepen die er samenleven – Nelson Mandela verwees naar zijn land met de passende term "regenboognatie", een woord bedacht door Desmond Tutu. Ongeveer negentig procent van de Zuid-Afrikanen is zwart of gekleurd; de overige tien procent is blank of Aziatisch. De blanke bevolking heeft lange tijd vrijwel alle politieke en economische macht in handen gehad, waardoor de economische verschillen tussen etnische groepen nog altijd groot zijn.

De cultuur van Zuid-Afrika is een mix van invloeden uit alle hoeken van de wereld, gemengd met inheemse culturen van het gebied. In het dagelijks leven wordt over het algemeen veel genoten van het samenzijn met vrienden en familie, muziek en de prachtige natuurlijke landschappen die Zuid-Afrika rijk is. Een glas wijn van een van de wijnstreken uit het land en een braai, een Zuid-Afrikaanse barbecue, mogen natuurlijk niet ontbreken!

Een lange traditie van kunst, dans en muziek is nog altijd levendig in Zuid-Afrika. In grotten verspreid over het land zijn kunstobjecten en schilderingen gevonden die vele duizenden jaren oud zijn. Vandaag de dag is er nog altijd een bruisende en afwisselende kunstscène in het land, met een groot aantal internationaal erkende artiesten. Vooral in Kaapstad zijn er talloze galeries en musea gewijd aan hedendaagse kunst.

Het Zuid-Afrikaanse platteland wordt onder meer bewoond door tientallen stammen, die vaak op traditionele wijze leven. De verschillende stamculturen staan bekend om verhalen en gedichten, die vaak niet in schrift maar van mond tot mond worden doorverteld. Kleurrijke klederdracht, gedetailleerde nijverheidsproducten en traditionele dansvoorstellingen spelen een belangrijke rol in deze veelzijdige culturen.

1/4

Geschiedenis, economie en politiek

De geschiedenis van Zuid-Afrika wordt vaak opgedeeld in verschillende perioden: de tijd voor en na de kolonisatie, en de recente geschiedenis voor en na de apartheid.

Tienduizenden jaren geleden leefde het San-volk al in het gebied dat nu Zuid-Afrika heet. Archeologische vondsten uit deze tijd zijn schaars, maar de indrukwekkende rotsschilderingen in grotten getuigen van hun aanwezigheid. De San leven vandaag de dag nog altijd in Zuid-Afrika, wat hun cultuur een van de oudste voortdurende culturen ter wereld maakt. Daarnaast was er het Khoi-volk, dat in tegenstelling tot de San aan veeteelt deed. Rond het jaar 500 arriveerden ook Bantoevolken, die oorspronkelijk in West-Afrika leefden, in het zuidelijkste puntje van Afrika.

De koloniale periode begon in 1652, toen Nederlanders van de VOC een permanente handelspost oprichtten bij Kaap de Goede Hoop. De groep Nederlandse boeren die zich in de omgeving vestigde, groeide snel en claimde steeds meer land van de inheemse volkeren. Eerst werden tot slaaf gemaakten uit de Indonesische kolonie overgebracht, maar niet veel later werden ook de San en Khoi door middel van contractarbeid gedwongen om voor de VOC te werken.

Aan het einde van de achttiende eeuw, tijdens de Napoleontische oorlogen, kregen de Britten de macht in Zuid-Afrika. De Nederlandse boeren trokken steeds verder het binnenland in, terwijl in 1820 een groep van enkele duizenden Britse burgers naar Zuid-Afrika emigreerde. In 1838 werd slavernij afgeschaft door de Britse regering – tot onvrede van veel boeren, die als reactie eigen republieken stichtten in het binnenland. Vele oorlogen volgden tussen stammen onderling, tussen de boeren en inheemse stammen, tussen de boeren en de Britten, en tussen de Britten en inheemse stammen.

Het land was sterk verdeeld, maar aan het begin van de twintigste eeuw begon men te spreken van een verenigd Zuid-Afrika. In 1910 kreeg het land onafhankelijkheid in naam als de Unie van Zuid-Afrika. Dit betekende niet dat alle mensen gelijk behandeld werden – sterker nog, de ongelijkheid groeide in bepaalde gebieden. Deze trend bereikte een hoogtepunt vanaf 1948 toen de apartheid of rassensegregatie werd ingevoerd. De zwarte meerderheid van Zuid-Afrika werd in vrijwel alle opzichten achtergesteld of genegeerd.

Na een lange tijd van verzet tegen apartheid door Zuid-Afrikaanse activisten als Nelson Mandela en Desmond Tutu, werd dit systeem in 1991 officieel afgeschaft. Tijdens de nationale verkiezingen in 1994 won Mandela een overweldigende meerderheid van de stemmen, waardoor hij de eerste zwarte president van Zuid-Afrika werd. Elke vijf jaar vinden er nieuwe verkiezingen plaats waarbij meerdere partijen strijden om zetels in de regering.

Sinds de afschaffing van apartheid heeft het land nog steeds te maken met armoede en integratieproblematiek, maar tegelijkertijd horen steeds meer Zuid-Afrikanen tot de economische middenklasse. De economie van Zuid-Afrika is de grootste van het continent, waardoor het land het enige Afrikaanse lid van de G-20 is. Een groot deel van de economie rust tegenwoordig op de financiële sector en de delving van onder meer diamanten, goud, platina en palladium.

1/4

Natuur

Gelegen op het zuidelijkste puntje van het Afrikaanse continent, biedt Zuid-Afrika een overvloed aan fascinerende landschappen, zeldzame diersoorten en nationale parken. Langs de kustlijn strekt zich een smalle strook laagland uit, gescheiden van de hoogvlakten in het binnenland door een maanvormige bergketen. Van de savannes en bosvelden in het binnenland tot de ruige bergketens bij de ongerepte kustlijn - de overweldigende natuur is een van de grootste attracties van dit land.

Een van de meest iconische plekken in Zuid-Afrika is het Kruger Nationaal Park, een droombestemming voor safariliefhebbers. De Big Five (leeuwen, buffels, luipaarden, neushoorns en Afrikaanse olifanten) zijn allemaal te zien in dit uitgestrekte natuurgebied van maar liefst 20.000 vierkante kilometer. Grote rivieren stromen door het park, dat verder bestaat uit vlak laagland en enkele heuvels.

Het water rond Zuid-Afrika is net zo levendig als de nationale parken op het land. Het land is een van de topbestemmingen ter wereld om walvissen en dolfijnen te spotten – bij Hermanus kunnen deze zeezoogdieren zelfs vanaf de kust worden gezien. Daarnaast zijn er prachtige stranden en baaien langs de kustlijn te vinden.

Het hoogste punt van Zuid-Afrika bevindt zich in de Drakensbergen, een bergketen op de grens met Lesotho. Dit gebied biedt adembenemende uitzichten, zoals op de Sani-pas en in het noordelijke Royal Natal National Park. In de bovenlagen van zandsteen zijn talloze grotten te vinden met duizenden jaren oude rotsschilderingen van het San-volk.

Een heel ander soort landschap is te bewonderen in de omgeving van Stellenbosch en Paarl, het hart van de Zuid-Afrikaanse wijnregio's. Al sinds de zeventiende eeuw wordt hier wijn geproduceerd – tegenwoordig is Zuid-Afrika de negende wijnproducent ter wereld. De groene wijngaarden liggen tegen een dramatische achtergrond van de Hawequas-bergen, wat zorgt voor een pittoresk landschap dat zowel wijnliefhebbers als natuurliefhebbers aantrekt.